به نقل از «تسنیم»

انتقاد از کتاب‌های درسی مدارس ادامه دارد/ حذف شعر از کتاب‌های فارسی اول و دوم دبستان+ نمودار

تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۲۵۹۵۷

درس‌های کتاب‌های فارسی اول و دوم دبستان هیچ شعری ندارند، در این دو سال دانش‌آموزان ایرانی در مهمترین بخش آموزشی کتاب فارسی به طور جدی با شعر روبرو نمی‌شوند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب‌های درسی دانش‌آموزان، عموماً در درس زبان و ادبیات فارسی، در یکی دو سال گذشته گاه موضوع سوژه‌های داغ در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بوده است؛ از انتساب برخی جعلیات به بزرگان شعر و ادب فارسی گرفته تا حذف و اضافه برخی مطالب در کتاب‌ها.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در کنار این موارد، انجام تحقیقاتی در زمینه میزان تسلط دانش‌آموزان به مهارت‌های چهارگانه زبانی اعم از نوشتن، خواندن، شنیدن و صحبت کردن، نشان داده که فارغ‌التحصیلان مدارس چندان اشراف کافی بر برخی از این مهارت‌ها ندارد و با این شرایط، وارد دانشگاه می‌شوند. از سوی دیگر، بررسی سازمان سنجش با ارزیابی آزمون‌های سراسری در سال‌های مختلف نیز حکایت از نقصی بزرگ در یادگیری زبان و ادبیات فارسی در میان دانش‌آموزان دارد. بررسی جداول آماری منتشر شده توسط هفته‌نامه پیک سنجش در چهار سال اخیر نشان می‌دهد عملکرد داوطلبان کنکور سراسری در زبان فارسی وضعیت فاجعه‌باری داشته است. در سال‌های 95 تا 98 عملکرد داوطلبان در زبان فارسی نه تنها بهبودی نداشته بلکه تعداد افراد دارای عملکرد صفر یا منفی در این درس افزایش یافته است. 

اختاپوسی که استعدادها را می‌بلعدنتایج تأمل‌برانگیز یک آزمون جهانی: سقوط نسبتاً شدید دانش‌آموزان ایرانی در درست‌خواندن فارسی

حقیقت این است که آموزش زبان و ادب فارسی در مدارس ایران هم سهل است و هم ممتنع؛ هم می‌دانیم چیست و هم درک درستی از آن نداریم. سال‌ها است که پژوهشگران یکی از اصلی‌ترین علت‌ این ضعف را نوع تدوین کتاب‌های درسی در مقاطع مختلف تحصیلی عنوان کرده‌اند. مریم دانشگر، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در شماره اخیر خبرنامه گروه آموزش زبان فرهنگستان، به بخشی از این ضعف پرداخته است.

او از «شعر» به عنوان یکی از ابزارهای کاربردی برای یادگیری زبان فارسی یاد می‌کند که توانسته در دوره‌های مختلف تأثیر مثبت و ماندگاری بر ذهن دانش‌آموزان بگذارد. با این حال او در این یادداشت، از ضعف کتاب‌های درسی در توجه به این مقوله می‌گوید و می‌نویسد: گرچه شعر فارسی از گذشته‌های دور تاکنون در آموزش همه علوم نقش داشته است، برجسته‌ترین نقش آموزشی آن را باید آموزش زبان و سوادآموزی دانست؛ شعر یکی از کارآمدترین ابزارهای آموزش زبان فارسی از گذشته تاکنون بوده است. این کارآمدی به ویژه در دوره تحصیل ابتدایی، که دوره طلایی آموزش رسمی است، خود را نشان می‌دهد. شعر فارسی ابزار سحرآمیزی است که تخیل رنگین کودکان را شاداب و سرزنده می‌سازد و آموزش را برای آنان جذاب و لذت‌بخش می‌کند. برای اینکه بدانیم کتاب‌های درسی ابتدایی چگونه از این ابزار آموزشی که به وفور در اختیار فارسی‌زبانان است، استفاده می‌کنند آنها را ورق می‌زنیم و درس‌های کتاب فارسی را، که تنه اصلی آموزش در هر کتاب به شمار می‌روند، بررسی می‌کنیم.

اولین مسئله‌ای که جلب نظر می‌کند این است که درس‌های کتاب‌های فارسی اول و دوم دبستان هیچ شعری ندارند. یعنی در این دو سال دانش‌آموزان ایرانی در مهمترین بخش آموزشی کتاب فارسی به طور جدی با شعر روبرو نمی‌شوند؛ در حالی که نگاهی گذرا به پشت ویترین کتابفروشی‌ها نشان می‌دهد قصه‌های موزون و آهنگین بسیار مورد استقبال کودکان و خانواده‌ها بوده و هستند. نبودن شعر در درس‌های اصلی کتاب اول و دوم دبستان هیچ توجیهی ندارد و هرقدر در بخش‌های دیگر کتاب اشعاری از شاعران کودک گنجانده شود، نمی‌تواند این خلأ را جبران کند.

دانشگر با ارائه نموداری مقایسه‌ای بین کاربرد شعر و نثر در درس‌های کتاب‌های فارسی 12 پایه اضافه می‌کند: دو نکته مهم از این نمودار دریافت می‌شود: 1. استفاده از شعر در کتاب فارسی سیری صعودی دارد؛ یعنی در پایه‌های بالاتر از اشعار بیشتری استفاده شده است. این نکته‌ای مثبت و هم سو با اصول تألیف کتاب درسی و قواعد مرتبط با آموزش زبان و ادبیات فارسی است.

2.استفاده از شعر فارسی در کتاب فارسی سیری نامتناسب و ناقص دارد و به ویژه در دوره متوسطه یک و دو دچار آشفتگی و بی‌نظمی ناشی از نبودن نقشه و برنامه کلی در تدوین دروس شده است. این آشفتگی به ویژه در کاهش میزان استفاده از شعر در درس‌های کتاب فارسی پایه نهم و افزایش ناگهانی آن در پایه دهم به چشم می‌خورد؛ چنانکه حجم شعری که دانش‌آموز کلاس نهم در درس‌های کتاب فارسی می‌خواند چنان کاهش می‌یابد که معادل سه پایه پایین‌تر(کلاس ششم) می‌شود و آنچه در پایه دهم می‌خواند، چنان است که یک‌سوم حجم درس‌های کتاب را دربرمی‌گیرد. نمود فقدان برنامه مدون در تألیف کتاب درسی فارسی به همین سادگی قابل مشاهده است.

برای بهبود وضعیت کتاب‌های درسی، گام نخست را صحیح برداریم؛ گام نخست شناخت وضعیت و تهیه نقشه‌ای روشمند و برنامه‌ریزی شده برای تألیف کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی است.

دانش‌آموزان ایرانی چقدر زبان فارسی می‌دانند؟ + نمودار

چند سالی است که دغدغه‌مندان زبان فارسی انتقادات متعددی را به نحوه تألیف کتاب‌های درسی و محتوای آموزشی این منابع وارد کرده‌اند؛ اما متأسفانه چندان تأثیرگذار نبوده است. 

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: فرهنگستان زبان کتاب كتاب هاي درسي فرهنگستان زبان کتاب كتاب هاي درسي زبان و ادبیات فارسی دانش آموزان ایرانی اول و دوم دبستان کتاب های فارسی کتاب های درسی درس های کتاب آموزش زبان زبان فارسی کتاب فارسی تألیف کتاب کتاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۲۵۹۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هشدار درباره افت درسی و ترک تحصیل دانش‌آموزان

مدیرکل امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه از ابتدای دوره دوم ابتدایی شاهد آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان هستیم، گفت: ترک تحصیل باعث ورود به چرخه آسیب‌ها می‌شود. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، امیر تجلی نیا در نشست خبری با رسانه‌ها بیان اینکه آسیب‌های اجتماعی در گذر زمان روند رو به رشد داشته است، گفت: آسیب های اجتماعی متنوع تر از قبل شده و سن افراد درگیر کاهش پیدا کرده همچنین جنبه ترکیبی پیدا کرده است و به نوعی با نوزایی در آسیب‌های اجتماعی مواجهیم.

وی افزود: دانش‌آموزی که دچار رفتار پر خطر فرار از منزل شده است درگیر آسیب‌های بعدی هم می‌شود.

مسری بودن رفتارهای پرخطر بین دانش‌آموزان

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش درباره دسته بندی آسیب‌های اجتماعی بیان کرد: دسته‌بندی مختلفی از آسیب‌های اجتماعی وجود دارد، یک درصد از آسیب‌های اجتماعی رفتارهای پرخطر هستند مانند اختلال سومصرف مواد، آسیب به خود، خشونت و فرار از منزل یا مدرسه که ویژگی این رفتارها مسری بودن آن است یعنی از دانش‌آموزی به دانش آموز دیگر سرایت می‌کند.

تجلی نیا با بیان اینکه برنامه‌ای از سال 1394 به نام نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان( نماد ) اجرا می‌شود، افزود: دانش‌آموزان درگیر  آسیب‌های اجتماعی، نیازهای مختلفی دارند، ممکن است دانش‌آموزی درگیر اختلالات روان شناختی باشد، درگیر فقر مطلق باشد، نیاز به درمان داشته باشد، نیازمند خدمات مددکاری باشد، بد سرپرست یا بی سرپرست باشد، کودک کار یا کودک خیابانی یا جزو اتباع  باشد، به تمام این گروه از طریق برنامه نماد رسیدگی می‌شود.

آغاز آسیب‌های اجتماعی از چهارم دبستان

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آسیب‌های اجتماعی در مدرسه تولید نمی‌شود، گفت: محل ظهور و بروز آسیب مدرسه است، از ابتدای دوره دوم ابتدایی شاهد بروز آسیب‌های اجتماعی هستیم اما در عموم موارد علت آموزش و پرورش نیست.

تجلی نیا با بیان اینکه آموزش و پرورش برای ایفای نقش در حوزه آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان، نیروی مورد نیاز، بودجه و حمایت قانونی را در اختیار ندارد، هر مشکل دانش‌آموز متولی خود را دارد که باید دستگاه‌ها برای ارائه خدمات پای کار بیایند.

وی با بیان اینکه پیشگیری 2 بخش کنشی و واکنشی است که تفاوتشان در زمان مداخله است، گفت: جنس پیشگیری در آموزش و پرورش باید پیشگیری کنشی باشد، نماد یک سند سند ائتلاف است تا با همکاری و هم افزایی دستگاه‌های مختلف، ظرفیت‌ها، امکانات و برنامه‌ها را برای ارائه خدمت به دانش‌آموزان نیازمند بسیج کنند در حقیقت نماد یک نخ تسبیح است تا تمام دستگاه‌هایی که باید به دانش آموزان نیازمند ارائه خدمت کنند را کنار هم قرار می‌دهد.

تجلی نیا گفت: پیشگیری سطح یک در برنامه نماد یعنی مهارت‌هایی به همه دانش‌آموزان، والدین و کادر مدارس آموزش داده شود، همچنین مهارت‌های خودمراقبتی نظیر کنترل هیجان به دانش‌آموز آموزش داده شود.

وی با بیان اینکه 80 درصد نماد پیشگیری است، افزود: به دانش‌آموزان آموزش مهارت‌های خود مراقبتی، به اولیا آموزش مهارت‌های فرزند پروری، به کادر مدارس آموزش مهارت‌های کنترل کلاس و مدیریت کلاس با توجه به حفظ سلامت روان دانش‌آموزان در ابعاد مختلف و ارائه مهارت‌های خود مراقبتی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه فرایند دوم نماد غربالگری است، ادامه داد: ماده 44 آیین نامه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، آموزش و پرورش را مکلف کرده است، تمام دانش‌آموزان مدارس دولتی و غیردولتی را از جهت تحصیلی و رفتاری در سامانه نماد یا نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان مورد رصد و پایش قرار دهد.

تجلی نیا ادامه داد: مدیر مدرسه مکلف است با شناسایی دانش‌آموزان در معرض خطر یا بزه دیده ضمن ارائه خدمات آموزشی، مشاوره فردی و خانوادگی و انجام مداخلات مختصر ضروری، وقتی دانش‌آموز نیازمند معاضدت‌های قضایی، انتظامی و حمایت‌های اجتماعی است، دانش‌آموزان را بر حسب موضوع به بهزیستی یا دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان دادگستری معرفی کنند.

وی گفت: در نماد، غربالگری پایه شامل دو بخش روان شناختی و آسیب‌های اجتماعی است، گفت: در بخش روان شناختی برای دانش‌آموزان پایه‌های مختلف، متناسب با مقتضیات، نیاز، سن و شرایط، آزمون‌های غربالگری طراحی می‌شود.

بررسی روانی 6 میلیون دانش‌آموز

تجلی نیا با بیان اینکه تا سال 1400-1401 آخرین سال غربالگری نماد، 960 هزار دانش‌آموز غربال شدند، ادامه داد: امسال غربالگری وسعت داده شده و تا امروز بیش از شش میلیون و 600 هزار دانش‌آموز در پایه‌های سوم، پنجم، هفتم، هشتم و دهم غربالگری روانشناختی شده‌اند.

وی ادامه داد: هشت مقیاس بررسی شده شامل بیش فعالی، پرخاشگری، افسردگی، اضطراب، نقص در انجام تکالیف تحصیلی، نقص در خود کنترلی و رفتارهای آسیب رسان هستند و در دوره ابتدایی پایه اول هم غربالگری می‌شوند.

افت تحصیلی باعث آسیب اجتماعی می‌شود

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش یکی از دلایل آسیب اجتماعی را افت تحصیلی عنوان کرد و ادامه داد: وقتی دانش‌آموز دچار افت تحصیلی می‌شود، دچار شکست تحصیلی شده و ترک تحصیل می‌کند، از مدرسه خارج می‌شود که این موضوع باعث ورود به آسیب‌های اجتماعی می‌شود.

تجلی نیا با اشاره به اینکه دانش‌آموز تا وقتی در مدرسه است از آسیب‌های اجتماعی مصون است، گفت وقتی دانش‌آموز از مدرسه خارج شود و ترک تحصیل کند به نوعی احتمال درگیر شدن با آسیب‌‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند.

غربالگری اختلالات یادگیری پایه اول دبستان

وی با بیان اینکه اختلالات یادگیری اگر به موقع شناسایی و درمان نشود خیلی سریع روی افت تحصیلی، شکست تحصیلی و ترک تحصیل فرد تاثیر می‌گذارد، اظهار کرد: بنابراین در پایه اول دبستان آزمون غربالگری اختلالات یادگیری برای اولین بار در سطح کشور طراحی و اجرا شد.

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه غربالگری نماد دو مرحله دارد، افزود: در مرحله اول همه توسط نیروهای غیر متخصص غربال و اگر دانش‌آموزی دچار آسیب شناسایی شود به مرحله دوم غربالگری ارجاع داده می‌شود و در مرحله دوم مصاحبه تشخیصی توسط نیروهای متخصص مشاور یا رابط مشاور انجام می‌شود.

تجلی نیا فرایند سوم نماد را مداخله مختصر عنوان کرد و گفت: این مداخله وظیفه تمام کارکنان مدرسه غیر از مشاور است چون مشاور وظیفه مداخله تخصصی را دارد.

20 نمره ارزشیابی معلمان برای ایفای نقش تربیتی

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در سند نظام جامع مشاوره مصوب شورای عالی آموزش و پرورش با امضای رئیس جمهور، بیست نمره از ارزشیابی تمام کارکنان آموزش و پرورش به ایفای نقش در حوزه تربیت، راهنمایی و مشاوره اختصاص دارد، ادامه داد: عملیاتی کردن این بند می‌تواند به اجرای فرایند نماد در مدارس کمک کند.

تجلی نیا با بیان اینکه نماد معلم محور است، گفت: اگر معلم آموزش خوب ببیند، انگیزه داشته باشد، وظایفش را به خوبی ایفا کند ما هم در بخش پیشگیری، غربالگری و درمان به موقع، موفق خواهیم بود.

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش فرآیند چهارم را درمان عنوان کرد و افزود: مراکز مشاوره آموزش و پرورش، خدمات مشاوره و مراقبتی را ارائه می‌دهند.

وی فرایند پنجم را ارجاع دانش‌آموزان نیازمند معاضدت قضایی، حمایتی، مراقبتی و حمایت‌های اجتماعی به دستگاه‌های مربوطه عنوان کرد و گفت: ارزیابی وضعیت دانش‌آموز انجام و در نهایت اقدامات لازم انجام می‌شود.

تجلی نیا گفت: حضور پررنگ استانداران در جلسات شورای نماد، نظارت و پیگیری وزارت دادگستری به خصوص مرجع ملی کودک تاثیرگذار است.

وی با بیان اینکه نماد صرفا برنامه و مسیر صحیح برای خدمت به دانش آموزان است، عنوان کرد: این کار نیازمند پای کار آمدن دستگاه‌ها، اعتماد دانش‌آموزان، اولیا و آموزگاران برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و مصون کردن آنها با ارائه آموزش‌های خودمراقبتی است تا اگر کسی درگیر شود در مراحل اولیه شناسایی و ارائه خدمات ببیند.

درمان دانش‌آموزان درگیر آسیب اجتماعی همزمان با تحصیل

تجلی نیا یکی از اصول نماد را دریافت خدمات مراقبتی دانش‌آموز در حین دریافت خدمات آموزشی عنوان کرد و افزود: هدف این است دانش‌آموز از خانواده هم جدا نشود.

وی به طرح همیار مشاور اشاره کرد و گفت: این طرح در دوره اول و دوم متوسطه اجرا می‌شود، در این طرح دانش‌آموزان، یک دانش‌آموز را به عنوان همیار مشاور انتخاب می‌کنند تا با دریافت آموزش‌های خاص به خود و سایر دانش آموزان در جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی ایفای نقش کنند‌

مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در آموزش و پرورش با کمبود نیروی مشاور مواجهیم، ادامه داد: امسال 6 هزار نیروی مربی سبک زندگی که وظایف مراقب سلامت، معلم ورزش، مربی تربیتی و مشاور را دارد و 8 هزار نفر مشاور استخدام می‌شوند.

تجلی نیا به خط 1570 اشاره کرد و گفت: خط ملی نماد، خط فوریت و مشاوره است، در ایام هدایت تحصیلی نیز نقش هدایت تحصیلی به دانش آموزان را برعهده داشت.

انتهای پیام/